Ristagis almatja friddjavuohta

Martin Luther dádjadij åvtå biejvve at buorre aktavuohta Jubmela ja almatjij gaskan ij la mige majt mij ietja máhttep ássat. Sån ållij dan båhtusij at dat friddja gålgge jubmelaktavuohta, rievtesvuohta, la vattes majt majt Jubmel vaddá nåvkå jáhko baktu.

En målning.
Foto: Kristina Strand Larsson /Ikon

Luther lij guoradallam ja låhkåm spájtát. Sån fággádij ålles tjálugij ja oanes tjáluk åsij gå sån degu professåvrrå universitehtan Wittenbergan gárvedij lågådallamrájdojt Psaltaris, Galater-brevas, Romar-brevas ja Hebreerbrevas. Åvtå biejvve dat hähkkat dáhpáduváj. Tjáluga báhko rahpasij ådå vuogijn sunji. Luthera sisvuojnno ruvkku gåhtjoduvvat suv reformasjåvnå ielvvem. Ij aktak diede goassa dat jur dáhpáduváj. Valla goassa dat ielvvem ájn lij bådij dat dáhpádus tjadájdit Luthera viessomav ja teologidjav viehka stuor gåbtjåsvuogijn. Tevstan Ristagis almatja friddjavuohta 1520 gässá Luther tjoahkkáj suv båhtusav.

GUOVTE LÁGÁSJ FRIDDJAVUOHTA

Luthera oajvveboados girjen la at ristagis almatjin la guovtelágásj friddjavuohta suv jáhko Jesus Kristus baktu. Dat vuostasj friddjavuohta la láhka tjaddnum Luthera reformasjåvnå ielvvemij, nåv at suv sisvuojnno, at ulmusj ájnna oadtju rievtesvuodav jáhko baktu, ij suv ietjas dagoj baktu. Luther biedjá dättov dasi gå ulmusj gullá evangeliumav, degu dal dav ávvo ja gádjolis ságav Jesus Kristusa birra, máhttá Jubmel båktet åskeldis luohttemusáv sunji nåv vaj sån gájoduvvá suttos, vielges ja jábmemis. Álkkemusát dav manná tjielggit nåv at Jesus ja ulmusj jáhko baktu tjaddnuba åvtån almatjin. Jesus válldá dajt jubmeltjuolldemvuodojt ma merkahi ulmutjav ja ma lájddiji suv jábmemij; bahá, suddo ja vielgge. Ulmusj suv vuoron oadtju oasev Kristusa almmelasj vaddásijs; rievtesvuodas, jámek ja gieresvuodas. Låttnom gåhtjoduvvá muhttijn sáluk låttnom jali vuorbbesvuoda lånudibme. Lånudibme sisadná at Jesus oadtju ulmutja suttov ja vielgev madin ulmusj oadtju suv vuoron ådå viessomav ja ådå viessommáhttelisvuodav Jesusa baktu.

ÅRROT KRISTUS NUPPIJDA

Dat nubbe friddjavuohta majt ristagis ulmusj adná la aktij dajna at sån jáhko baktu oadtju oasev Kristusa gieresvuodas, miejnni Luther. Kristusa gieresvuohta båktå hálov sunji viessot degu Jubmel sihtá. Jubmel sihtá at mij galggap gierestit nubbe nuppev. Dat ristagis ulmusj oadtju danen friddjavuodav jáhko baktu adnet gieres vuogev suv guojmmeulmutjijda. Sån sihtá ja oadtju årrot Kristus iehtjádijda. Sån gähttjal viehkedit nuppijt, ij dan diehti at Jubmel galggá suttalussjat ja guddnedit suv suttojda ándagis ihkeven ájge viessomij, farra dan diehti at Jubmel vaddá sunji dav jáhko baktu. Dat gieresvuohta majt sån oadtju Jubmelis sjaddá vuojmme mij dahká at sån gähttjal årrot buorre iehtjádij vuosstáj 

Karin Johannesson                                  
Täksta la oanedum hábme. Ålles gávnnu dárruj dánna www.svenskakyrkan.se/500-ar-av-reformation