Solstrålar lyser genom morgondimma vid Forshems kyrka.
Foto: Helena Långström Schön

Forshem's kerk

"Deze kerk is ingewijd ter ere van onze Heer Jezus Christus en het heilige graf in Jeruzalem."

Het kerkgebouw is gebouwd van zandsteen. Het oudste is het middenschip van ongeveer midden elfde eeuw. In het einde van de twaalfde eeuw werd het oorspronkelijke koor afgebroken en vervangen door het huidige. De grootste verandering gebeurde rond 1760 toen de zijbeuken werden bijgebouwd. De Kerk is sindsdien vele malen gerestaureerd, waarbij in 1939 schilderingen op plafond en muren onder de witkalk vandaan kwamen.

1. De bouw van de Kerk
Reliëf in het tym'panon van toren's westzijde.
Christus in het midden zegenend de bouw van de Kerk. Aan de rechterzijde de steenhouwer en aan de linkerzijde de oprichter (van geen van beiden is de naam be-kend). De oprichter overhandigt Christus een kelk afgebeeld als een edelman waar-schijnlijk een kruisvaarder.

2. Inwijding van de Kerk
Zuider kruis arm in het portaal reliëf
De inscriptie luidt: ISTA ECCLESIA SIT: IN HONORE D(OMI)NI: N(OST)RI IH(ES)U: XPI (=CHRISTI) ET S(AN)C(TI) SEPULCRI ("Deze Kerk is ingewijd ter ere van onze Heer Jezus Christus en het Heilige graf''). Christus in het midden geflankeerd door twee discipelen: Petrus en Paulus. Daar onder staat het Latijnse alfabet. (Het rune alfabet bleef nog eeuwen in gebruik naast het Latijn na de oprichting van het reliëf).

3. De Heiligen
Zuider kruisarm bovenaan
St.Maarten van Tours Frankrijk (links).
Wijst de legende hoe Maarten werd bekeerd.
St. Maarten symboliseert weldadigheid en barm-hartigheid.
St.Nicolaas (ja de onze) van Myra Turkije be-schermer van zee en handelsman (let op het kleine scheepje aan de top). De inscriptie luidt "St.Nicolaas bidt voor ons in het aangezicht van de Heer''. 

4. Johanniter/malteserkruis
Zuider kruisarm links bij de deur
Een kuskruis? Waarschijnlijk ingegraveerd door de stichter in de 12e eeuw dit type kruis is zeer zeldzaam maar word ook gevonden in de St.Helena kapel bij het Heilige graf in Jeruzalem.

Paastijd : kruisweg

Twee gevelstenen aan de noord zijde en in de kerkpoort
5. Kruisiging en afneming van het kruis waarbij Jozef van Arimetha Christus lich-aam vasthoud.
6. Christus bevrijdt zielen uit
7. Engelen en de drie Maria's bij het lege graf. Verder op rechts zien we de opgestane Christus.

8. Leliesteen
Zuiderkruisarm
Deze leliesteen is uniek voor dit deel van Zweden. Er bevinden zich 400 gedocu-menteerde in het Skara stift, waarvan 10 in Forshem. Het motief is het symbool voor de opstanding en het eeuwig leven. Onder aan een levenstrap en de heuvel Gogoltha. Ranken ont-spruiten uit het kruis in Byzantium een veel voorkomend patroon.

Bezoek ook het Forshem's steenmuseum het kleine gebouwtje aan de overkant van de Kerk! U vindt daar 20 fragmenten van graf en leliestenen van verschillende eeuwen inclusief een Ierskruis van de 12e eeuw.

Interieur

Een bloeiende kerkgemeente
Deze kerk heeft een bloeiende en actieve gemeente Hier werd en wordt gedoopt, getrouwd en naar hun laatste rustplaats gebracht en dat al bijna 900 jaar lang. De muren zijn ingebed met gebeden en aanbidding.
Let bijzonder op het
· Doopvond (Een goed geslaagde kopie van het oorspronkelijke Romeinse doopfond
uit de 12e eeuw.
· Bruidsbank in het koor (18e eeuw)
· Gedenktekens (Kandelaars en grafstenen)in de noorder kruisbeuk Storckfeldska graf
kapel en grafwapens.

Via Sacra-kerksruimte stille symboliek
De wereldlijke macht gesymboliseerd door de toren met wapenkamer in het westen.
De weg van de goddelijke macht in het oosten gemarkeerd door triomfbogen en traptreden op naar het koor en het altaar en hemeltrap die leidt naar de spitsgebogen oostelijke vensters die de drie-eenheid symboliseren. Hier achter wordt het hemelrijk teruggevonden.

Een glimp van heiligheid
Vroeger was er waarschijnlijk een koorhek met een groot kruisbeeld in de triomfboog die het grootste deel van het koor verborg voor de aanwezigen. Een crucifix werd teruggevonden tijdens een renovering en werd in de zuidelijke kruisbeuk geplaatst in 1929,daarwaar op dinsdag het ochtendgebed wordt gebeden.

Text: Helena Schön. Vertaald uit het Zweeds door Bert van Zutphen, Årnäs.